Verkiezingskandidaten schetsen visie op toekomst van Nederlands leiderschap in mensenrechten en mondiale gezondheid
Hoe kan Nederland zijn rol als voorvechter van mensenrechten en mondiale gezondheid behouden en versterken? Die vraag stond centraal tijdens een verkiezingsbijeenkomst in Den Haag, georganiseerd door DGHA en het SRGR-platform. Kandidaat-Kamerleden van zeven partijen bespraken hun visie op (seksuele) gezondheid en rechten, en hoe Nederland hierin leiderschap kan tonen. De coördinatoren van dit initiatief – de Dutch Global Health Alliance (DGHA) en het SRGR-platform – zetten zich in om de leiderschapsrol van Nederland op het gebied van mondiale gezondheid en SRGR te behouden en verder te versterken. Hieronder delen we de meest besproken momenten en opvallende uitspraken van de bijeenkomst.
Impact van USAID-bezuinigingen op hiv/aids wereldwijd
Moderatoren Mickey Andeweg (Hivos) en Roman Baatenburg de Jong (Plan International) trapten de bijeenkomst af met een introductie over het belang van het evenement.
Vervolgens leidde Mirembe Jovia Birungi (Global Fund Advocates Network) de eerste casus in, over de impact van de USAID-bezuinigingen op de aanpak van hiv/aids. In haar toespraak benadrukte ze dat politieke keuzes daadwerkelijk verregaande gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van mensen, zowel in Nederland als daarbuiten. “Als je weet op wie je gaat stemmen, vraag die persoon dan om zich hard te maken voor de financiering van mondiale gezondheidszorg. Want virussen hebben geen visum nodig,” aldus Mirembe Jovia Birungi.
In hun reacties schetsten Eric van der Burg (VVD), Emre Gungor (Volt) en Michel van Winden (SP) de uiteenlopende visies van hun respectieve partijen.
Eric van der Burg: “We zullen veel meer toe moeten naar een wereld waarin meer zelfstandigheid wordt gecreëerd. Dat kun je doen langs de kant van bijvoorbeeld hulp of handelsverdragen.”
“Nederland moet een voortrekkersrol nemen,” aldus Emre Gugnor. “We willen een wereld waarin ieder mens een menswaardig bestaan heeft. Daarom moeten we investeren in steun aan Afrika, zodat mensen daar een waardig leven kunnen opbouwen én we tegelijk bijdragen aan een veiliger Europa.”
Michel van Winden benadrukte het belang van een systemische aanpak. “Het wegvallen van USAID-financiering is rampzalig voor de mensen die het betreft. Het is natuurlijk krankzinnig dat Amerikaanse financiering voor zoveel mensen het verschil maakt tussen leven en dood. Nederland moet uit solidariteit bijdragen aan het financieringsgat dat is ontstaan door de bezuinigingen in de VS; maar tegelijkertijd moeten we de discussie voeren over de systemische oorzaak. Gezondheidszorg wordt niet gezien als een publiek goed, maar als een markt.”
Toenemende invloed van de anti-rechtenbeweging op SRGR
Vervolgens spraken Daniëlle Hirsch (GL/PvdA) en Ria de Korte (NSC) over het toenemende verzet tegen seksuele en reproductieve rechten wereldwijd.
Daniëlle Hirsch: “Als vrouwenrechten onder druk staan is dat het teken dat een democratie aftakelt. We zijn aan het opboksen tegen de meest krachtige coalitie die er is van extreem-rechts, religieus extremisten en in een deel van het bedrijfsleven. Ik denk dat Nederland met een kleine inspanning een groot verschil kan maken door leiderschap te tonen.
“Abortus staat nog steeds in het wetboek van strafrecht, wat te gek voor woorden is. Daar valt een hoop op te winnen. Ik ben dan ook geschokt dat ons parlement tegen het recht op abortus stemt. Dan geef je de wind in de zeilen van de conservatieve beweging die vrouwenrechten niet serieus neemt.”
Ria de Korte benoemde de relatie tussen mondiale stabiliteit en veiligheid voor vrouwen. “Overal ter wereld zien we conflicten, en vooral vrouwen worden daar de dupe van,” aldus Ria. “Verkrachting van vrouwen en kinderen is een afschuwelijk voorbeeld dat laat zien hoe nauw conflict en seksuele en reproductieve rechten verbonden zijn. Daarom moeten we als Nederland en Europa meer doen dan aan conflictbemiddeling. Waar vrede en stabiliteit is, is ook meer veiligheid voor vrouwen.”
Vergeten pijler van global health security
In de laatste ronde, over global health security, deelden Elles van Ark (CDA) en Fatimazhra Belhirch (D66) hun perspectief op de rol van Nederland bij het versterken van gezondheidssystemen wereldwijd.
Dit gesprek werd ingeleid door een korte video waarin Amanda Banda (health advocate actief in oostelijk en zuidelijk Afrika) vertelde over de uitdagingen waar lage- en middeninkomenslanden voor staan bij het financieren van hun zorgsystemen. Systeemproblemen zoals hoge schuldenlasten en verlies van inkomsten door illegale geldstromen zoals belastingontduiking spelen hen parten bij broodnodige investeringen in de zorg. Ze eindigde met een vraag aan de potentiële kamerleden: wat kan Nederland doen om landen in die positie te ondersteunen bij het weerbaar maken van hun zorgsystemen, zonder afhankelijkheid te creëren?
Elles van Ark: “Wat heel belangrijk is is dat je landen minder afhankelijk maakt van donoren en echt investeert in hun weerbaarheid en veerkracht. Investeren in dat ze hun eigen zorg kunnen financieren. Ik denk dat we met elkaar als Nederland een belangrijke rol kunnen spelen door dit hoger op de agenda te zetten in Europa en ook met de Wereldbank op te nemen.”
Volgens Fatimazhra Belhirch is het ook essentieel om te kijken naar het verband met veiligheid in eigen land. “Investeren in ontwikkelingssamenwerking is ook belangrijk voor onze veiligheid in Nederland. Alleen met hard power, dus met tanks en drones, krijg je geen vrede. Voor duurzame vrede heb je ook ontwikkelingssamenwerking nodig. Het is heel raar dat partijen hier minder in willen investeren, omdat ze het geld aan internationale handel of defensie geven. Die onderwerpen zijn met elkaar verbonden.”
De dialoog stopt hier niet. Met de Tweede Kamer-verkiezingen in aantocht blijven we ons inzetten om mondiale gezondheid en SRGR hoog op de politieke agenda te houden. We kijken ernaar uit om het gesprek ook na de verkiezingen voort te zetten en hopen dat de nieuwe Kamerleden deze thema’s zullen blijven uitdragen namens Nederland.
De DGHA en het SRGR-platform willen de Kamerleden en gasten van harte bedanken!
We delen binnenkort ook een video met een impressie en korte interviews met de Kamerleden. Houd onze website, LinkedIn en YouTube-kanaal in de gaten.
De DGHA is een netwerk van 19 in Nederland gevestigde organisaties die zich inzetten voor mondiale gezondheidszorg. Door te investeren in mondiale gezondheid worden tientallen miljoenen mensenlevens gered, krijgen mensen in lage- en middeninkomenslanden toegang tot behandeling en wordt de verspreiding wereldwijd van infectieziekten, zoals hiv en tuberculose, tegengehouden.
Het SRGR-platform is een samenwerkingsverband van 11 ngo’s die werken aan seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) in Nederland en wereldwijd. SRGR stelt mensen in staat zelf te beslissen over hun lichaam, relaties en seksualiteit. Het omvat toegang tot goede zorg, betrouwbare informatie en middelen die een goede seksuele en reproductieve gezondheid ondersteunen. Denk aan veilige abortuszorg, toegang tot anticonceptie voor jongeren, het verminderen van soa’s en nazorg voor slachtoffers van seksueel geweld.
